19 Mayıs 1919, sıradan bir tarih değil. Türk milletinin bağımsızlık yolunda attığı ilk adımın simgesi. Birinci Dünya Savaşı’nın ardından Osmanlı İmparatorluğu’nun içinde bulunduğu zor durumun farkında olan Mustafa Kemal Atatürk, bu süreci tersine çevirmek için harekete geçti.
18 silah arkadaşıyla birlikte Bandırma Vapuru’na binen Mustafa Kemal, Samsun’a doğru yola çıktı. Bu yolculuk, sadece bir şehirden diğerine yapılan bir seyahat değil, aynı zamanda bir milletin kaderini değiştiren kurtuluş mücadelesinin başlangıcı oldu.
MİLLİ MÜCADELE’NİN FİTİLİ ATEŞLENDİ
Mustafa Kemal Atatürk, Samsun’a ayak bastığı 19 Mayıs 1919’da milli mücadelenin fitilini ateşledi. Burada işgal kuvvetlerine karşı direnişi örgütlemek için çalışmalara başladı. Samsun’dan sonra Havza’ya geçen Atatürk, İstanbul’a dönmesi yönündeki emirleri dikkate almadı ve 12 Haziran’da Amasya’ya geçti. 22 Haziran 1919’da yayımlanan Amasya Genelgesi ile kurtuluş mücadelesinin temel prensipleri belirlendi. Bu genelgeyle, milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararlılığıyla kazanacağı ilan edildi.
TARİHİ KONGRELER
Mustafa Kemal Atatürk, Osmanlı Hükümeti’nin baskılarına rağmen görevinden ve askerlikten istifa ederek halkın yanında yer aldı. 23 Temmuz 1919’da Erzurum Kongresi’ni, 4 Eylül 1919’da ise Sivas Kongresi’ni topladı. Bu kongrelerde, düşman işgaline karşı milletin topyekûn savunma yapacağı ve manda ile himayenin kabul edilmeyeceği kararlaştırıldı. Ayrıca milli bir hükümetin kurulması ve meclisin toplanması gerektiği vurgulandı.
TBMM AÇILDI
23 Nisan 1920’de Ankara’da Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) açıldı ve Mustafa Kemal Atatürk, Meclis ve Hükümet Başkanı seçildi. TBMM, Osmanlı Hükümeti ile İtilaf Devletleri arasında imzalanan Sevr Antlaşması’nı kabul etmediğini dünyaya duyurdu. Bu süreçte Mustafa Kemal Atatürk’ün liderliği, Türk milletinin bağımsızlık azmini perçinledi.
PEŞ PEŞE KAZANILAN ZAFERLER
Türk ordusu, 1921 yılında Birinci ve İkinci İnönü Savaşları ile Yunan kuvvetlerinin ilerleyişini durdurdu. 23 Ağustos 1921’de başlayan Sakarya Meydan Muharebesi, Mustafa Kemal Atatürk’ün başkomutanlığında zaferle sonuçlandı. Bu zaferin ardından TBMM, Atatürk’e “Mareşal” rütbesi ve “Gazi” unvanı verdi.
26 Ağustos 1922’de başlayan Büyük Taarruz ise Türk milletinin bağımsızlık mücadelesindeki son büyük hamlesi oldu. 30 Ağustos’ta kazanılan Başkomutanlık Meydan Savaşı ile Yunan ordusu bozguna uğratıldı ve Batı Anadolu düşman işgalinden kurtarıldı. Türk ordusu, 9 Eylül 1922’de İzmir’e girerek zaferini taçlandırdı.
CUMHURİYET İLAN EDİLDİ
Kurtuluş Savaşı’nın ardından Mudanya Ateşkes Antlaşması imzalandı ve İtilaf Devletleri işgal ettikleri Türk topraklarından çekildi. 29 Ekim 1923’te Türkiye Cumhuriyeti ilan edildi ve Mustafa Kemal Atatürk, Cumhuriyet’in ilk Cumhurbaşkanı seçildi.
19 MAYIS’IN GENÇLERE ARMAĞAN EDİLMESİ NASIL OLDU?
Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 19 Mayıs gününü “Benim doğum günüm” diyerek gençlere armağan etti. Bu önemli gün, 1938 yılından itibaren resmi bayram olarak kutlanmaya başlandı. 20 Haziran 1938’de çıkarılan bir yasa ile “Gençlik ve Spor Bayramı” adını alan bu özel gün, 1981 yılında “19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı” ismini aldı.
