ABD’nin Ankara Büyükelçisi Tom Barrack, Fener Rum Patriği Bartholomeos’u ziyaretinde, Türkiye’nin tanımadığı “Ekümenik” ifadesini kullandı. Diplomasi çevreleri, bu çıkışı Lozan Antlaşması’na ve Türkiye’nin egemenlik anlayışına aykırı bir adım olarak yorumladı.
Diplomaside Yeni Sayfa Mı?
Amerika Birleşik Devletleri’nin Ankara Büyükelçisi Tom Barrack, Patrik Bartholomeos ile görüştü. Büyükelçilikten yapılan açıklamada, Patrik’in önümüzdeki dönemde ABD’ye yapacağı ziyaretin ele alındığı belirtildi. Ancak, Büyükelçiliğin resmi sosyal medya hesabından yapılan paylaşımda kullanılan “Ekümenik Patrik” ifadesi dikkat çekti.
Lozan Antlaşması’na göre Patrikhane, yalnızca İstanbul’daki Rum Ortodoks cemaatinin ruhani lideri olarak tanınıyor. Ankara, “Ekümenik” sıfatının, Patrikhane’ye uluslararası siyasi-dini statü kazandırma çabası olduğunu belirterek bu tanımı reddediyor.
Diplomasi çevreleri, Washington’un bu adımını “Türkiye’nin iç işlerine müdahale” olarak değerlendirirken, konunun iki ülke ilişkilerinde yeni bir gerilim başlığı olabileceğini ifade ediyor.
Lozan’da Patrikhane’nin Statüsü
Lozan Antlaşması (24 Temmuz 1923), azınlık haklarını düzenleyen 37–45. maddelerde Fener Rum Patrikhanesi’ne özel bir “ekümenik” yetki tanımaz.
Patrikhane, yalnızca İstanbul’daki Rum Ortodoks cemaatinin dini işlerinden sorumlu olarak kabul edilir.
Türkiye’nin resmi tezine göre, “Ekümenik” sıfatı hem Lozan’a hem de Türkiye’nin egemenlik anlayışına aykırıdır.
Ankara, bu statünün kullanılmasını uluslararası alanda “siyasi yetki genişletme” çabası olarak görür ve reddeder.