Avrupa Birliği içinde radikal bir karara imza atan Slovenya, İsrail ile yürütülen tüm silah ticaretini yasakladığını resmen açıkladı. Hükümetin aldığı bu karar, AB içinde bu düzeyde adım atan ilk ülke olarak tarihe geçti. Slovenya’nın bu hamlesi, Gazze’de yaşanan insani kriz ve İsrail’in saldırılarına karşı gelişen tepkilerin diplomatik düzeye taşındığını da ortaya koydu.
Slovenya yönetimi, askeri malzeme, silah ihracatı ve ithalatı da dahil olmak üzere İsrail’le yapılacak tüm savunma sanayi alışverişini süresiz olarak durdurduğunu ilan etti. Yapılan resmi açıklamada, Ekim 2023’ten bu yana İsrail’e askeri teçhizat satışı için hiçbir iznin verilmediği de vurgulandı.
Slovenya hükümetinden sert açıklama: “Sorumluluk almaya mecburuz”
Slovenya hükümeti, kararla ilgili yaptığı duyuruda oldukça net mesajlar verdi. Açıklamada, “AB içindeki diğer devletler ortak bir tutum sergileyemediği için bu adımı bağımsız olarak atıyoruz” ifadesi kullanıldı. Özellikle Gazze’ye yapılan yardımların sistematik şekilde engellendiğine dikkat çekilen açıklamada, bu tutumun sonuçlarının “ölümle” sonuçlandığı belirtildi. Hükümet yetkilileri, İsrail’in eylemlerine karşı sessiz kalmanın kabul edilemez olduğunu ve “her sorumlu devletin harekete geçme yükümlülüğü” bulunduğunu vurguladı.
Aşırı sağcı bakanlar istenmeyen kişi ilan edilmişti
Bu karar, aslında Slovenya’nın İsrail’e yönelik eleştirilerinin yeni bir adımı olarak değerlendiriliyor. Hatırlanacağı üzere, geçtiğimiz haftalarda Slovenya yönetimi, İsrail Başbakanı Netanyahu’nun kabinesindeki iki aşırı sağcı ismi — Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben Gvir — “istenmeyen kişi” ilan etmişti. Her iki ismin ülkeye girişleri yasaklanmış, Slovenya yönetimi bu iki bakanı “soykırıma varan ifadeler kullanmak ve Filistinlilerin insan haklarını ihlal etmeye teşvik etmek”le suçlamıştı.
Filistin devletini tanıyan ülkeler arasında yer aldı
Haziran 2024’te Slovenya parlamentosu, Avrupa’da dikkat çeken başka bir karara daha imza atmış ve Filistin devletini resmen tanıyan dördüncü AB ülkesi olmuştu. Bu adımı daha önce İrlanda, Norveç ve İspanya atmış, Slovenya da bu tarihi kararlarla aynı çizgiye gelmişti. Son olarak alınan silah ambargosu kararı, ülkenin bu politikasını daha da derinleştirdiğini gösteriyor.
Avrupa Birliği içinde dengeleri değiştirebilir mi?
Slovenya’nın tek taraflı aldığı bu yaptırım kararı, AB içinde yeni bir dönemin habercisi olabilir. Uzmanlara göre, Slovenya’nın attığı bu adım diğer Avrupa ülkelerini de harekete geçmeye zorlayabilir. Özellikle kamuoyunda artan Filistin yanlısı baskılar, hükümetleri İsrail’e yönelik daha net tavırlar almaya yönlendirebilir.