Kafein, modern yaşamın vazgeçilmezi haline gelen en ulaşılabilir uyarıcılardan.
Özellikle şehir yaşamının yoğun temposunda, bu alışkanlık adeta kültürel bir refleks halini aldı.
Peki, sabah saatlerinde içtiğimiz bir fincan kahve ya da çay vücudumuzda tam olarak ne yapıyor?
The Telegraph’ın King’s College London’dan Beslenme ve Diyetetik Profesörü Thomas Sanders’ın bilimsel açıklamalarına göre kafeinin sabahın ilk yudumundan gün sonuna kadar vücutta yarattığı değişimler şu şekilde:
İLK YUDUM 08.00
Sağlıklı bir yetişkinin vücudunda kafeinin yarılanma süresi genellikle 5 ila 6 saat arasında değişiyor. Prof. Sanders, “Kafeine verilen bireysel yanıt büyük farklılıklar gösterebilir. Bu farklılıklar kısmen genetik kaynaklı olabilir ve cinsiyetler arasında da farklılıklar olabilir” diyor.
PLASEBO ETKİSİ 08.45
Kahvenin ilk yudumunda hissedilen ani canlılık çoğu zaman biyolojik değil, psikolojik. Özellikle sabah kahvesi rutine dönüştüyse, beyin uyarılmayı sadece alışkanlıkla başlatabilir. Prof. Sanders, “Kafeinin etkilerini hissetmek için kana karışması gerekir. İlk dakikalarda hissedilen canlılık büyük olasılıkla plasebo etkisidir” diye açıklıyor.
ENERJİ ARTIŞI 08.20
Yaklaşık 20 dakika içinde kafein kan dolaşımına karışıyor ve gerçek etkilerini göstermeye başlıyor.
Aynı anda vücut, adrenalini de serbest bırakıyor. Bu, ‘savaş ya da kaç’ tepkisini tetikleyerek zihinsel uyanıklık artmasına neden oluyor
İDRARA ETKİSİ 08.30
Kafein doğal bir diüretik olarak biliniyor. Kahve içtikten yaklaşık yarım saat sonra idrara çıkma ihtiyacı hissedilebilir. Bazı bireylerde bu süre beş dakika kadar kısa bile olabilir.
BAĞIRSAKLARA ETKİSİ 09.30
Kafein özellikle kahve formunda alındığında bağırsakları uyarıyor. Bu, kafeinden değil, kahvenin içeriğindeki diğer bileşiklerden kaynaklanıyor.
11.00 ÇÖKÜŞ
Kafeinin etkisi azaldıkça yorgunluk, baş ağrısı, huzursuzluk ve konsantrasyon bozukluğu görülebilir. Bu evre genellikle ‘kafein çöküşü’ olarak adlandırılır.
KISIR DÖNGÜ 12.00
Kafein etkisi vücuttan çıksa bile, zihin bir sonraki dozu beklemeye başlıyor. Beyindeki kafein reseptörleri bir süre daha uyarılmış halde kalıyor ve yeni kahve arzusu tetikleniyor.