6 yıl aradan sonra Beyaz Saray'da gerçekleşen Erdoğan-Trump zirvesi, küresel siyasetin nabzını yükseltti. Oval Ofis’te objektiflerin karşısına geçen iki lider, samimi mesajlar verirken, ABD Başkanı Donald Trump’tan gelen CAATSA yaptırımlarına dair açıklama dikkatleri üzerine çekti. Trump, “Görüşme verimli geçerse Türkiye’ye yönelik yaptırımları her an kaldırabiliriz” diyerek tarihi bir mesaj verdi. Bu sözler, Ankara-Washington hattında yeni bir dönemin başlayabileceği sinyali olarak yorumlandı.
6 yıl sonra Beyaz Saray’da buluştular
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 6 yıl sonra yeniden Beyaz Saray’da ağırlandı. Resmi törenle karşılanan Erdoğan, Trump ile birlikte Oval Ofis’e geçmeden önce basın mensuplarının sorularını yanıtladı. Trump’ın, “Erdoğan’a büyük saygım var. Onu burada ağırlamak büyük bir onur,” sözleri, görüşmeye verilen önemi gözler önüne serdi.
Trump: “Yaptırımları her an kaldırabiliriz”
Görüşmenin merkezinde ise CAATSA yaptırımları, F-16 ve F-35 programları, Halkbank dosyası ve Gazze-Filistin meselesi vardı. Gazetecilerin sorularını yanıtlarken dikkat çeken bir çıkış yapan Trump, şöyle konuştu:
“Eğer güzel bir toplantı yaparsak, CAATSA yaptırımları her an kalkabilir. Bu mümkün. Görüşmenin verimli geçmesi halinde Türkiye ile savunma alanında çok daha yakın iş birliğine gidebiliriz.”
Erdoğan: “F-16, F-35, Halkbank hepsi masada”
Cumhurbaşkanı Erdoğan da açıklamasında ilişkilerdeki yeni döneme dikkat çekti:
“Sayın Trump'ın hem ilk döneminde hem ikinci döneminde Türkiye-ABD ilişkilerinde önemli süreçler yaşadık. Bugün de F-35, F-16, Halkbank gibi başlıkları detaylı şekilde ele alacağız. Ayrıca Heybeliada Ruhban Okulu konusunda üzerimize düşeni yapmaya hazırız,” dedi. Erdoğan’ın bu sözleri, karşılıklı uzlaşının sinyalleri olarak değerlendirildi.
Trump’tan Gazze ve rehineler açıklaması
Gazetecilerin yönelttiği “Gazze konusunda Erdoğan’la aynı fikirde misiniz?” sorusuna ise Trump, dikkat çekici bir yanıt verdi:
“Şu anda bilmiyorum. Gazze’deki savaşı bitirmek istiyoruz. Rehinelerle ilgili çok ciddi görüşmeler yürütüyoruz. En büyük öncelik, ailelere evlatlarının cansız bedenlerini ulaştırmak.”
Trump ayrıca Katar, Suudi Arabistan, BAE ve Ürdün ile yapılan toplantılarda önemli kararlar alındığını da duyurdu.
CAATSA nedir? Türkiye’ye neden uygulanmıştı?
CAATSA (ABD’nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Yasası), Türkiye’ye karşı ilk olarak 2021 yılında uygulanmaya başlandı. Gerekçe ise Türkiye’nin Rusya’dan aldığı S-400 hava savunma sistemi oldu.
Trump döneminde uygulanmayan yaptırımlar, Biden yönetiminde devreye girdi.
Yaptırımlar kapsamında Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) ve üst düzey yetkililer hedef alınırken, ihracat lisansları iptal edildi, kredi erişimleri kesildi, mal varlıkları donduruldu ve vize kısıtlamaları uygulandı.
Şimdi ise Trump, bu yaptırımları kaldırabileceğinin sinyalini vererek, ilişkilerde "reset" dönemi başlatabileceğini gösterdi.
