Kayıt dışı ekonomiyle mücadele kararlılıkla sürerken, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, merakla beklenen meslek gruplarına ait gelir beyanlarını kamuoyuyla paylaştı. Açıklanan tabloda, kazancı yüksek olduğu düşünülen birçok meslek grubunun, resmî olarak düşük gelir gösterdiği görülürken, bu durum vergi adaleti ve denetim mekanizmaları açısından yeniden gündeme geldi.
Şimşek, özellikle 2023 yılıyla kıyaslandığında verilerde artış olsa da, beyan edilen kazançların hâlâ gerçek gelirlerle örtüşmediğini vurguladı. Sosyal medyada büyük yankı uyandıran bu paylaşım, birçok kişinin “Kim ne kadar kazanıyor?” sorusunu tekrar gündeme taşıdı.
Oyuncular zirvede, kuaförler en altta
Bakan Şimşek’in açıkladığı 2024 yılına ait ortalama aylık gelir beyan listesi, meslek gruplarının ekonomik görünümünü gözler önüne serdi. Listenin en üst sıralarında 157 bin TL ile oyuncular ve dublörler, hemen ardından 136 bin TL ile müzisyenler ve sunucular yer aldı. Sağlık sektöründe özel hastanelerde çalışan doktorların ortalaması 61 bin TL olurken, avukatlar 33 bin TL, kuyumcular 42 bin TL, restoran işletmecileri ise 20 bin TL gelir beyan etti.
Alt sıralarda ise dikkat çeken detaylar vardı: Minibüsçüler 8.900 TL, kadın kuaförleri 4.700 TL, erkek kuaförleri ise yalnızca 3.600 TL gibi oldukça düşük gelir beyanında bulundu. Bu farklar, gerçek kazanç ile resmi kayıtlar arasındaki uçurumu bir kez daha ortaya koydu.
"Zorunluluk yok" ama şartlar değişirse tablo farklılaşabilir
Mali Müşavir İsmet Çetinkaya, bu rakamlarla ilgili yaptığı değerlendirmede önemli bir noktaya değindi: “Basit usulde vergiye tabi olan küçük esnaf için belirli bir ciroya kadar gelir beyanı zorunluluğu yok. Ancak bu sınırı aştıklarında beyana tabi hale gelirler.” Çetinkaya’ya göre, aile geçimini sağlayacak kadar çalışan küçük esnafın büyük kısmı bu sınırlarda kaldığı için düşük gelir beyan ediyor olabilir.
Kredi kartı harcamaları fiş kesimini artırdı
Çetinkaya ayrıca, kredi kartı kullanımındaki artışın, dolaylı olarak kayıt dışılığı azalttığını belirtti. “Kredi kartıyla yapılan her alışveriş fiş zorunluluğu doğurduğu için bu alanda fark edilir bir kayıt artışı yaşandı” diyerek, dijital ödeme sistemlerinin kayıt dışı ekonomiyle mücadelede etkili olduğunu ifade etti.
Dijitalleşme ve şeffaflık vurgusu: “Vatandaş vergisinin karşılığını görmek istiyor”
Mali müşavir Çetinkaya, Türkiye’nin dijital fatura sistemlerinde Avrupa ülkelerinden bile ileri olduğunu belirterek, bu sistemlerin etkin kullanımıyla daha adil bir vergi dağılımı sağlanabileceğini söyledi. “Vatandaş, ödediği verginin nerede kullanıldığını şeffaf bir şekilde bilmek istiyor” diyerek kamuya düşen sorumluluğa dikkat çekti.
