Rusya'nın Sözleşmeden Çekilme Detayları
Rusya Devlet Yasa Bilgi Sistemi'nde yayımlanan karara göre, Devlet Başkanı Putin'in imzasıyla 1987 tarihli sözleşmeden resmen çekilme süreci tamamlandı. Bu yasa, aynı zamanda sözleşme kapsamında imzalanan ve 1990'lardan beri yürürlükte olan iki ek protokolü de feshediyor.
Bu hamle, Rusya'nın Avrupa Konseyi ile olan bağlarını koparma sürecinin doğal bir sonucu olarak görülüyor:
Eylül 2022: Rusya, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) kapsamından ayrıldığını duyurdu.
İşkencenin Önlenmesi Sözleşmesi Neden Hayati Önem Taşıyor?
Rusya'nın ayrıldığı bu sözleşme, insan hakları ve hukukun üstünlüğü açısından kritik bir önleyici mekanizma olarak kabul ediliyor. Sözleşmenin temel işlevi, işkence ve kötü muamele yasağının kâğıt üzerinde kalmasını engellemektir.
Temel Önleyici Rolü:
Bağımsız Ziyaretler: Avrupa İşkencenin Önlenmesi Komitesi (CPT), taraf devletlerdeki cezaevleri, gözaltı merkezleri ve benzeri alıkoyma yerlerine düzenli ve bağımsız ziyaretler gerçekleştirir.
Önleme Odaklı Yaklaşım: CPT, ihlaller gerçekleştikten sonra ceza vermekten ziyade, işkenceyi ve kötü muameleyi yerinde tespit edip önceden engellemeyi hedefler.
Standart ve Şeffaflık: Sözleşme, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) 3. maddesini (işkence yasağı) tamamlayarak ortak standartların gelişmesine katkıda bulunur. Yayınladığı rapor ve tavsiyelerle devletleri işbirliğine teşvik eder.
Uzmanlar, Rusya'nın bu sözleşmeden çekilmesinin, ülkedeki alıkoyma koşulları üzerindeki şeffaflığı ve uluslararası denetimi ortadan kaldırarak insan hakları savunucuları için ciddi endişeler yarattığını belirtiyor.