Rakıda merdiven altı patladı!
Samimi Haber Özel
Türkiye’de merdiven altı rakı tüketimi medyaya zehirlenerek hastanelik olanlar ile yansıyor. Bununla birlikte, merdiven altı üretimin neden olduğu vergi kayıplarının ekonomiye de ciddi etkisi olduğu ortaya çıktı.
Batılı toplumlara göre yüksek içki vergileri, merdiven altı sektör marifeti ile cari açığı da yukarı taşıyor!
Söz gelimi geçtiğimiz haftalarda, yaklaşık 15 tonluk sahte içkinin ele geçirildiği haberleri yapıldı.
Aslında Türkiye'de yakalanan sahte içki oranı toplam üretimin yüzde 10'u kadar. Bununla birlikte, Türkiye'de asıl yekûn merdiven altı bireysel üretimden kaynaklanıyor.
Bazı hesaplara göre, özellikle son beş yılda bireysel merdiven altı rakı üretiminin, yasal satışın üzerinde olduğunu gösteriyor.Neden, diye sorguladığınızda, istatistiklere yansıyan rakıdaki artış oranı her şeyi anlatıyor!
70'lik rakı fiyatı 19 yılda (2004'ten, 2023'e) 15 liradan, yüzde 2.680 artışla 399 TL'ye çıktı.
2004 yılında dolar kuru 1,34 lira seviyesindeydi.
2023 yılında 20,40 seviyesinde. Yani 19 yıllık enflasyon dolar bazında kabaca yüzde 1400 seviyesinde.
Rakı fiyatının aynı sürede yüzde 2.680 arttığını düşünürsek, aradaki yüzde 1280'lik farkın, "içki tüketmeyin" zammı olduğu söylenebilir.
ÖTV’NİN YÜZDE 10’U ALKOLDEN
Vergi Uzmanı Dr. Ozan Bingöl'ün blogunda 2006 yılında tahsil edilen alkollü içeceklerin ÖTV’si yüzde 5 iken, 13 yılda yani 2019’da verginin de vergisinin arttığına işaret ediyor. ÖTV yüzde 100 artarken, 100 liralık ÖTV'nin 10 lirası alkollü içeceklerden elde ediliyor.
Başka bir ifadeyle yüzde 1.280'lik artış, enflasyondan arınmış, safi vergilerden oluşuyor.
VERGİNİN VERGİSİ, GELİR VERGİSİNİ AZALTTI
2019 yılında 756,4 milyar lira vergi geliri öngörülürken, gerçekleşmenin 673,3 milyar liraya gerilediğini görüyoruz. Bu rakamın 147,1 milyar liralık kısmı Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) gelirleriydi.
100'lük Yeni Rakı, 649 lira seviyesinde.
Almanya'da 100'lük rakı, asgari ücretin yüzde 0,95'i; Türkiye'de ise yaklaşık yüzde 8’i seviyesinde.
Yani, rakıdan alınan yüksek verginin Batı’da bir karşılığı yok!