Kararın temelinde bir vatandaşın KDK’ya yaptığı başvuru yer alıyor. Zincir bir marketten alışveriş yapan tüketici, kasiyerden plastik poşet talep etti. Ancak kasiyer yalnızca kağıt ve bez çanta satışı yaptıklarını ifade etti. Bu durumun, plastik poşetlerin ücretlendirilmesine dair yürürlükteki mevzuata aykırı olduğunu belirten vatandaş, marketlerin denetlenmesini talep ederek KDK’ya başvurdu.
Tüketiciye Seçenek Sunulmalı
KDK tarafından yapılan incelemenin ardından yayımlanan kararda, zincir marketlerde plastik poşet satışının tamamen kaldırılarak sadece daha pahalı alternatiflerin sunulmasının hukuka uygun olmadığı belirtildi. “Tüketiciye seçim hakkı tanınmaması ve ekonomik külfet yaratılması, düzenleyici hükümlerin özüne ve ruhuna aykırıdır” ifadeleri kararda yer aldı.
“Zorunlu ve Ekonomik Külfet Yaratan Bir Dayatma”
Kamu Denetçiliği Kurumu’nun kararında, mevcut uygulamanın zorunlu ve ekonomik külfet yaratan bir dayatma olduğu vurgulandı. Plastik poşetlere alternatif olarak sunulan kağıt ve bez çantaların fiyatlarının daha yüksek olduğu, bu durumun da tüketicilere seçenek sunulmadan zorunlu hale getirildiği kaydedildi.
Yasal Düzenlemeye Aykırı Uygulama
KDK, Plastik Poşetlerin Ücretlendirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar kapsamında, marketlerin plastik poşet satışını ortadan kaldırmalarının yasal mevzuata aykırı olduğuna dikkat çekti. Söz konusu düzenlemenin, poşetlerin ücretlendirilmesini öngördüğü; ancak tamamen ortadan kaldırılmasını hedeflemediği belirtildi.
Denetim ve Yaptırım Uygulansın
KDK, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na yönelik olarak da tavsiye kararı aldı. Tavsiyede, zincir marketlerde plastik poşet satılmamasının idari denetim kapsamına alınması ve yasal yükümlülüklere aykırı uygulamalara karşı gerekli yaptırımların uygulanması gerektiği ifade edildi.
Hem Plastik Hem Alternatif Ürünler Sunulmalı
Kamu Denetçiliği Kurumu, kararında ayrıca plastik poşetlerin tedarik ve satışının yeniden sağlanması gerektiğini belirtti. Bununla birlikte, çevre dostu alternatif taşıma ekipmanlarının da (kağıt, file, bez çanta vb.) sunulmaya devam edilmesi gerektiği vurgulandı. Böylece tüketicinin hem çevre bilincine uygun tercihte bulunabileceği hem de ekonomik olarak zorlanmadan alışverişini sürdürebileceği ifade edildi.