Türkiye ile Irak arasında 1973 yılından bu yana yürürlükte olan Ham Petrol Boru Hattı Anlaşması, 27 Temmuz 2026 itibarıyla sona eriyor. Konuya ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı Resmi Gazete 'de yayımlandı. Yayımlanan karara göre Türkiye-Irak Ham Petrol Boru Hattı Anlaşması, Ham Petrol Boru Hattı Protokolü ve diğer ilgili anlaşma ve protokoller, 27 Temmuz 2026 tarihinden itibaren sona eriyor.
Yarım asırlık anlaşmanın günümüz şartlarına göre iki ülke arasında yeniden yapılması ve bu sayede 2 yılı aşkın süredir kapalı bulunan hattın yeniden aktif hale getirilmesi planlanıyor.
Yarım Asırlık Anlaşma Sil Baştan
Erbil ve Bağdat yönetimleri arasında petrol gelirlerinin paylaşımına yönelik süren tartışmalar nedeniyle 25 Mart 2023'te kesilen petrol akışının yeniden başlayabilmesi için 52 yıllık dönemin şartlarına göre yazılmış bu anlaşmanın günümüz şartlarına göre revize edilmesi sağlanacak.Irak merkezi hükümeti ile Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) arasında 17 Temmuz'da varılan yeni anlaşma kapsamında IKBY'nin tüm petrol üretimini petrol şirketi SOMO'ya teslim etmesi öngörülürken, iki grup arasında bir orta yol böylece bulunmuştu. IKBY'nin günlük en az 230 bin varil petrolü Bağdat'a teslim etmesi gerekirken, teslim edilecek her bir varil için IKBY'ye 16 dolar avans ödenmesi kararlaştırılmıştı.
Türkiye Diploması Çalışmasında Aktif Rol Oynayacak
Bu gelişmeler ışığında Türkiye de enerji konusunda hem Irak merkezi hükümetiyle yeni bir zemin oluşturmak, hem de IKBY ile doğrudan ilişkilerini yeniden yapılandırmak için diplomasi çalışması yürütecek. Bu çerçevede bugünün petrol ticareti dinamiklerine uymayan 52 yıllık anlaşmanın yeniden yapılandırılması sağlanacak. Yeni bir anlaşmaya sağlanarak, günlük 1.4 milyon varil kapasiteye sahip hattın yeniden aktif hale getirilmesi hedefleniyor. Hattın aktif olmadığı 25 Mart 2023 tarihinden bu yana Irak'ın zararının 25 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor.
2010'Da Güncellenmişti
Türkiye Ve Irak Arasındaki 52 Yıllık Anlaşma daha önce 27 Ağustos 1973'te imzalanan Ham Petrol Boru Hattı Anlaşması çerçevesinde hattın ilk fazı, 1976 yılında işletmeye alınmıştı. İki ülke arasındaki anlaşma, 2010'da yenilenerek 15 yıllığına uzatılmıştı.
