MERT SAYAN – HABER MERKEZİ
ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze’deki Filistinlileri Mısır’a sürgün etme planı, Ortadoğu’daki diplomatik denklemleri yeniden şekillendiriyor. Bu adım, Mısır’a uygulanacak ekonomik yaptırımlarla desteklenmeye çalışılacak. Bölgedeki Müslüman devletlerin bu konudaki yaklaşımı merak ediliyor.
Dr. Öğr. Üyesi Serkan Ünal, ABD Başkanı Trump’ın Mısır’a sürgün etmek istediği Gazze’deki insanların kabul edilmemesi ihtimaline karşın uygulayacağı ekonomik yaptırımları Samimi Haber’e değerlendirdi. Trump’ın kendi çapında böyle düşündüğünü ifade eden Ünal; “Tabi bu karmaşık bir mesele. Oradaki insanları oradan bir yerlere sürmek İslam dünyasındaki devletler açısından mümkün değil” dedi.
Trump’ın bu tür meseleleri yeterince dikkate almadan hareket ettiğini vurgulayan Ünal, ABD Başkanı'nın bu yaklaşımlarını kendi ifadesiyle bu yaklaşımı ‘dan dun diplomasisi’ olarak nitelendirdiğini belirtti.
“SÜRGÜN SIRASI MÜSLÜMANLARDA”
Ünal, İsrail’in bu tür kazanımlarını bir anlamda Trump’ın eliyle başarmış olacağına dikkat çekerek şunları söyledi:
“Filistin meselesinin sürgün noktasına gelmesi çok ilginç. Vaktiyle sürünenler hep Yahudiler olmuştu ama şimdi artık sürülme sırası bu Trump’ın kararlarıyla Müslümanlara gelmiş gibi görünüyor”.
“İSLAM DÜNYASI ADIM ATAMIYOR”
Ünal, İslam dünyasının mevcut gelişmeler karşısında birleşmesi gerektiğini vurgulayarak, Türkiye dahil, hiçbir devletin henüz bu yönde kayda değer bir adım atamadığını belirtti.
Trump’ın, bu kararında çok ileriye gidebileceğini başlangıçta düşünmediğini ifade eden Ünal, Trump’ın bazı kararlarını ani ve diplomatik teamüllerden uzak aldığını dile getirdi.
“FİLİSTİNLİLER BİRÇOK YERDE”
Ünal, son gelişmelere dikkat çekerek şöyle devam etti:
“Trump’ın sürgünü gerçekleştirebilmek için Mısır üzerinde yaptırım uygulayacağı tehdidi savurduğunu görüyoruz. Bu durum bu işin sözlerden ibaret kalmayacağı ve daha da ileri götürüleceği konusunda beni endişelendiriyor.”
Filistinlilerin zaten farklı ülkelere dağıldığını söyleyen Ünal; “Filistinliler 1948-49 savaşı sonrasında, 1967 sonrasında Lübnan, Ürdün, Mısır gibi ülkelere gittiler zaten. Gzze’den çıkmaları demek Filistin meselesinin fiilen bitmesi demek.
“ARAP BEŞLİSİ VAR ETKİSİ YOK”
Ünal, Ortadoğu’daki gelişmeleri değerlendirirken ilginç bir gözlemde bulundu. Bölgedeki son olaylara dikkat çeken Ünal, Türkiye’nin Dışişleri Bakanı Hakan Fidan tarafından temsil edildiği Mısır’da gerçekleşen bir toplantıya işaret eden Ünal; “Mısır’da Arap Beşlisi olarak anılan devletler yanında Türkiye’nin dahil olduğu devletlerin kendi çözüm önerileri üzerine bir görüşme yapıldı. O programın sonucunda neler olduğunu çok da duymadık. Alternatif olarak bir şeyler yapılıyor gibi ama bunların ne yazık ki hiçbir bir olumlu etkisini göremiyoruz.” diyerek çabaların yetersizliğine altını çizdi.
Donald Trump’ın tutumuna da değinen Ünal, diplomasinin Trump nezdinde etkili olmadığını savundu. Trump’ın tutarsızlığına örnek gösteren Ünal, şöyle devam etti: “Trump’ın Gazze ile ilgili bir araya gelen devletlerin söylediğini dinleyeceğine dair bir garanti yok. Diplomasi Trump anlamında işlemiyor. Zelenski için “diktatör” tabirini kullanıp mineral anlaşması söz konusu olunca “ya öyle mi demişim? diyen bir başkandan söz ediyoruz.
Ünal, İsrail’in Ortadoğu’daki politikalarına dair çarpıcı yorumlarda bulundu. İsrail’in kararlı tutumuna dikkat çekerek; “Ancak İsrail bu işin peşini çok bırakmıyor. Trump üzerinden belki bu işi gerçekleştirmeye çalışıyor gibi görünüyor.” dedi.
“MISIR’A DESTEK VERİLEBİLİR”
Ünal, İsrail ve Trump’ın politikalarına karşı neler yapılabileceği konusunda önerilerini dile getirdi. “Buna karşın ne yapılabilir?” sorusuyla sözlerine başlayan Ünal, çözüm yollarına işaret ederek; “İlk olarak işte bu Gazze’yi destekleyen, Filistin’i destekleyen devletlerin tavrı daha net bir şekilde koymaları gerekiyor.”
Ünal, Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) politikalarına da değinerek şöyle devam etti: “Amerika Birleşik Devletleri’nin Mısır’a uygulayacağı ambargo meselesi bütün öteki devletlerin de desteğiyle Mısır açısından uygulanırsa hafifletilebilir”.
Diğer devletlerin kolektif desteğinin, Mısır üzerindeki baskıyı azaltabileceğini altını çizen Ünal, bu adımın bölgedeki gerilimi dengelemek için önemli bir hamle olabileceğini ifade etti.
Serkan Ünal, uluslararası ilişkilerdeki mevcut durumu değerlendirerek; “Uluslararası ilişkiler anlamında biz saf bir realizm dönemini yaşıyoruz. Ahlak, anlayış, idealizm, bir halkın orada soykırıma uğruyor olması. Bunların Amerika için, İsrail için hiçbir önemi yok. Dolayısıyla istediklerini yapmak için sonuna kadar gideceklerdir. Realizm bağlamında önemli olan şey sadece güçtür, ülkelerin çıkarlarıdır, haklı olmanın hiçbir kıymeti yoktur.” diye konuştu.
“İSLAM ÜLKELERİ BÜTÜN İLİŞKİLERİ KESMELİ”
Ünal, bölgedeki sorunun çözümü için önerisini paylaşarak, İsrail’in bölgede askeri ve ekonomik faktörler başta olmak üzere ablukaya alınması gerektiğinin altını çizdi. Ayrıca, bütün İslam devletlerinin, İsrail’le olan ilişkilerine son vermesi gerektiğini de ekledi. Ünal, İsrail’in ancak bu şekilde zora düştüğü zaman kararını değiştirebileceğini ifade etti.
Dr. Öğr. Üyesi Serkan bu sürgünün gerçekleşmesi durumunda, ABD’nin olduğu bir durumda Arap Beşlisi’nin artı Türkiye’nin oraya askeri bir karşılık vermesi ihtimalinin olmadığını da vurguladı.