Yargıtay’ın emeklileri yakından ilgilendiren yeni içtihat kararı, emekli maaşlarıyla ilgili yıllardır süregelen koruma kalkanını büyük ölçüde kaldırdı. Artık bankalar, emeklilerin kredi çekerken imzaladığı sözleşmelere dayanarak maaşlara bloke koyabilecek. Milyonları ilgilendiren bu gelişme, yüksek faizli kredi kullanımı ve ekonomik sıkışıklıkla boğuşan emekliler için yeni bir risk kapısını araladı.
Artık Kredi Sözleşmesi Yeterli Olacak: Bloke İçin Açık Rıza Yeter
Yıllardır uygulamada, emekli maaşlarına doğrudan haciz ve bloke koymak yasal engellere takılıyordu. Ancak Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı ile bu durum değişti. Karara göre, emekli birey kredi kullanırken sözleşme kapsamında açıkça onay verirse, banka maaşın tamamına ya da bir kısmına bloke koyabilecek. Böylece mahkemelere yapılan itirazların da önü kesilmiş oldu.
Anayasa'dan Alınan Güçle Karar Verildi
Yargıtay, bu kararında Anayasa’nın 48. maddesi olan “Sözleşme özgürlüğü” ilkesine dayandı. Emeklinin kendi hür iradesiyle kredi çektiği ve bu sözleşmeye blokeye rıza gösterdiği durumda, söz konusu maaşın korunamayacağı ifade edildi. Böylece emekli maaşları, borçlar karşısında artık mutlak güvence altında olmayacak.
5510 Sayılı Kanun Ne Diyor?
Sosyal Güvenlik Kanunu’nun 93. maddesi, normal şartlarda emekli maaşlarının haczedilemeyeceğini, sadece nafaka ve SGK borçları için bu durumun geçerli olabileceğini belirtiyor. Ancak, aynı maddenin devamında yer alan ifadeye göre, borçlunun yazılı muvafakati varsa haciz uygulanabiliyor. İşte Yargıtay, bu noktayı temel alarak içtihadı genişletti.
Maaşın Ne Kadarı Bloke Edilecek? Cevap Belirsiz
En büyük soru işareti ise bu karar sonrası maaşların ne kadarına bloke uygulanabileceği. Maaşın tamamı mı, belli bir oranı mı? Şu an için bu konuda bir sınırlandırma bulunmuyor. Bu da ilerleyen dönemde emekli ile banka arasında yeni hukuki tartışmaların fitilini ateşleyebilir. Örneğin; emekli bir vatandaş 20 bin TL maaş alıp 25 bin TL taksitli kredi çekerse, maaşın tamamının bloke edilip edilemeyeceği hâlâ netlik kazanmış değil.
Emeklilere Uyarı: Kredi Sözleşmelerini İmzalamadan Önce İyice Okuyun!
Yargıtay’ın bu kararı sonrası uzmanlar, emeklileri kredi sözleşmelerindeki tüm maddeleri dikkatlice incelemeleri konusunda uyarıyor. Özellikle “maaşa bloke” veya “takas, mahsup yetkisi” gibi ifadeler içeren maddelere dikkat edilmeli. Ancak bankaların sunduğu sözleşmelerin büyük oranda standart olduğu göz önüne alındığında, bu maddeleri çıkarmak pek de mümkün görünmüyor. Emeklilerin çoğu zaman zorunlu olarak bu şartları kabul ederek krediye ulaşabildiği biliniyor.
Karar Resmi Gazete’de Yayınlandı, Uygulama Başladı
Tüm itirazlara rağmen, içtihat birleştirme kararı oy çokluğuyla kabul edildi ve Resmi Gazete'de yayımlanarak resmen yürürlüğe girdi. Böylece, artık tüm mahkemeler ve bankalar bu kararı bağlayıcı olarak dikkate alacak.