Eski ulusal güvenlik danışmanı John Bolton’ın Maryland’deki evine FBI tarafından yapılan baskın, ABD Başkanı Donald Trump ile Bolton arasındaki gergin ilişkiyi daha da derinleştirdi.
Yıllardır Süren Siyasi Hesaplaşma
Bolton ve Trump, dış politika konularında anlaşmazlığa düşmüş, “şahin” olarak bilinen Bolton, geçen yıl yayımladığı anı kitabında Trump’ı “görev için uygun değil” olarak nitelendirmişti.
New York Post’un haberine göre, Bolton’ın evine yapılan baskın, gizli bilgileri içeren ulusal güvenlik soruşturması kapsamında gerçekleşti.
FBI baskını, Trump’ın başkanlık yetkilerini siyasi rakiplerini cezalandırmak için agresif şekilde kullandığı bir döneme denk geldi.
Trump, Bolton baskını hakkında Beyaz Saray basın havuzuna, “Pek hayranı değilim, biraz alçak biri,” dedi ve ekledi:
'Çok sessiz bir insan, televizyona çıkıp Trump hakkında kötü bir şey söyleyebildiğinde hariç. Akıllı biri değil, çok vatansever biri de olmayabilir. Bunu göreceğiz'
Bolton, Trump’ın ilk görev döneminde sert eleştirilerde bulunmuş, Trump 2.0 sürecinde de sosyal medyada ve röportajlarda eleştirilerini sürdürmüştü.
Aslında, FBI baskını haberi ortaya çıkmadan önce, Bolton X (eski Twitter) üzerinden Rusya-Ukrayna barış görüşmeleri konusunda şüphelerini paylaşmıştı. “Trump Nobel Barış Ödülü istiyor ama bu görüşmelerin ilerleme kaydedeceğini görmüyorum,” yazmıştı.
Trump-Bolton İlişkisi Nasıl Bu Noktaya Geldi?
Beyaz Saray öncesi Bolton, Cumhuriyetçi bir dış politikacı olarak Trump’ın ilk döneminde Fox News röportajlarında başkanı desteklemişti. Trump’ın dış politika planlarını destekliyor gibi görünüyordu ve bazıları onu başkan için uygun bir eşleşme olarak görüyordu.
Trump, George W. Bush döneminde BM Büyükelçisi olarak görev yapmış olan Bolton’ı ulusal güvenlik danışmanı olarak atadı. Bolton, H.R. McMaster’ın yerine geçti; McMaster ise Michael Flynn’in bir ay içinde görevden alınmasının ardından getirilmişti.
Mayıs 2018: Trump, İran nükleer anlaşmasından çekildiğini açıkladı; Bolton bu kararı savunan isimlerden biriydi. Bolton, Trump’ın İran’a karşı “maksimum baskı” kampanyasının itici gücü olmuştu.
Bolton’un müttefiki ve yardımcı ulusal güvenlik danışmanı Mira Ricardel, Melania Trump’ın ofisinin talebi üzerine görevden alındı. Bolton, çalışanlarına gönderdiği e-postada, Ricardel’in “ulusal güvenlik konularındaki derin bilgisi ve başkana sadık bağlılığı” için minnettar olduğunu ifade etti.
Mayıs 2019’da Kuzey Kore hakkında yaptığı açıklamalar, Trump ve Bolton arasındaki kopukluğu gözler önüne serdi. Bolton, Kuzey Kore’nin silah testinin BM Güvenlik Konseyi kararlarını ihlal ettiğini belirtti. Trump ise bu testler için öfkelenmediğini söyledi.
Afganistan barış görüşmelerinde Bolton’un direnci, Trump ile ilişkilerini daha da zorlaştırdı. Trump, o dönemde Taliban’ı Camp David’de ağırlayacağını ima etmişti. Plan iptal edildi ancak Trump içerideki anlaşmazlığa hâlâ içerliyordu. Bir kaynak, Bolton’u “arabanın yakaladığı köpek” olarak nitelendirmiş ve Kuzey Kore, Suriye politikalarındaki farklı görüşlerinin Trump’ı rahatsız ettiğini belirtmişti.
10 Eylül 2019’da Trump, Bolton’dan istifa etmesini istediğini Twitter’dan duyurdu. Dakikalar sonra Bolton, bir gün önce istifa teklif ettiğini açıkladı. Her iki taraf da ayrılığın nasıl gerçekleştiğine dair farklı açıklamalar yaptı.
Hemen sonrasında Bolton, anı kitabı yazmayı planladığını açıkladı. Beyaz Saray, kitabın yayımlanmasını önlemeye çalıştı.
Kitap, Trump’ın dış politika kararlarının detaylarını içeriyordu. Kitap, Trump’ın siyasi rakipleri hakkında Ukrayna yardımlarını ilişkilendirdiğini öne sürdü ve Trump’ın ilk azil soruşturmasının merkezinde yer aldı.
Trump, Bolton’u “yalancı” ve “herkesin nefret ettiği biri” olarak nitelendirdi.
Trump yönetimi, Bolton’un kitabını ön inceleme için sunmaması nedeniyle sözleşmeyi ihlal ettiği iddiasıyla mahkemeden acil tedbir talep etti. Ancak kitapla ilgili ayrıntılar zaten yayımlanmıştı.
Biden Dönemi
2020 ve sonrası: Bolton’un kitabı küresel yankı uyandırdı. Trump eleştirileri, müttefikler arasında dikkat çekti. 2022’de İran’dan ölüm tehditleri aldı; bir İran vatandaşı suikast planıyla suçlandı.
Haziran 2022: Bolton, 6 Ocak Kongre baskınıyla ilgili Trump’ı savundu. “Donald Trump böyle yapmaz, planlı bir darbe değil,” dedi.
Nisan 2023: Bolton, Trump hakkında sert açıklamalarda bulundu; 2024 seçimleri öncesi Cumhuriyetçilerin Trump’la ittifakının siyasi hata olacağını söyledi.
Ocak 2024: Bolton, Trump’ın ikinci dönemine dair uyarılarda bulundu; Trump’ın NATO’dan çekilebileceği ve siyasi rakiplerini hedef alabileceği öngörüsünde bulundu.
Ağustos 2025: FBI, Bolton’un Maryland’deki evine baskın yaptı. Bolton, baskından habersiz olduğunu belirtti ve gözaltına alınmadı, herhangi bir suçlamayla karşılaşmadı
