Prof Dr Mehmet Sezai Türk – Analiz
Bir vatandaşın devlet kapısına yönelirken kalbinde taşıdığı tek dilek vardır: Adaletle karşılanmak, hakkını kaybetmeden işini görebilmek. O kapıdan içeri adım atan herkes için bürokrasi, bazen güvenin teminatı, bazen de sabrın sınavı hâline gelir. Oysa unutmamak gerekir ki bürokrasi, insanı oyalamak için değil, insana hizmet etmek için vardır.
Edep kalbe, usul kurala, adap insana yakışır. Bu söz, yalnızca bireysel yaşamın değil, kamu hizmetinin de pusulası olmalıdır. Çünkü edepsiz bir kalp, kuralsız bir düzen ve adapsız bir tavır, vatandaşın devlete olan inancını zedeler. Kurallar, vicdanla birleşmediğinde mekanikleşir; insanlar da devleti değil, duvarları görür.
Kuralların Vicdanla Sınavı
Kurallar, düzenin garantisidir. Ancak vicdandan kopan her kural, insanı korumak yerine yorar. Vatandaşın işini kolaylaştırmak mümkünken işi yokuşa sürmek, yalnızca “usul böyle” demekle açıklanamaz. Gerçek usul, adaleti tesis edendir. Devletin kudreti, vatandaşı yoran engellerde değil, işini kolaylaştıran şefkatli dokunuşlarda görünür.
Edep ve Adap: Makamı Taşıyan Değerler
Her görevli, makamını büyütmek için değil, insanı yüceltmek için oradadır. Edep, kalpteki vakar ve merhameti diri tutar. Adap, görevi onurla taşır. Çünkü vatandaş, karşısındaki kişide devletin şefkatini görmek ister. Bir tebessüm, bir anlayış, bir kolaylık; bazen bin kanun maddesinden daha etkili bir güven duygusu yaratır.
Bürokrasi Bir Engel Değil, Güvenin Kapısı
Bürokrasiye yüklenen “soğuk” anlamı değiştirmek mümkündür. Her çalışan, hem insanî hem vicdanî hem de kurallara uygun davrandığında bürokrasi bir engel olmaktan çıkar; adaletin ve güvenin kapısına dönüşür. Aksi hâlde ise vatandaşın gözünde devlet, ulaşılamaz ve yabancı bir yüz olur.
Gerçek Manifesto
Bugün ihtiyacımız olan şey, yeni bir bakış açısıdır. Bürokrasi yalnızca yazılı kuralların değil, kalbi olan insanların da sistemidir.
• Edep kalbe yakışır. Çünkü kalpsiz kurallar insanı yok sayar.
• Usul kurala yakışır. Çünkü kuralsız düzen adaleti kaybettirir.
• Adap insana yakışır. Çünkü insansız bürokrasi yalnızca mekanik bir işlemdir.
Ve en nihayetinde unutulmamalıdır:
Kalpte vicdan, işleyişte adalet, insanda onur varsa; bürokrasinin gerçek yüzü işte o zaman ortaya çıkar.
Bürokrasi, engel değil; güvenin, adaletin ve merhametin dili olmalıdır. Bu, yalnızca bir temenni değil, toplumun devletten en haklı beklentisidir.
“Bürokrasi insana hizmet için vardır. Kalpte edep, işleyişte adalet, insanda onur olmadıkça hiçbir kural gerçek adalet getirmez.”
