Yunanistan’ı Batı Trakya’daki Türk azınlığa yönelik ayrımcılık uygulamaları nedeniyle daha önce üç kez mahkûm eden Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 24 Haziran 2025’te, Yunanistan’ın azınlık haklarına dair yükümlülüklerini yerine getirmediğini bir kez daha mahkûm ederek gözler önüne serdi.
AİHM KARARI
AİHM, Sağır ve Diğerleri / Yunanistan (Başvuru No. 34724/18) isimli davada 24 Haziran 2025 tarihinde oy birliğiyle aldığı kararında, İskeçe İli Türk Kadınları Kültür Derneği’nin tescilini reddeden Yunanistan’ın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) örgütlenme özgürlüğüne dair 11. maddesini ihlal ettiğine hükmetti.
AİHM, Sözleşme’nin adil tatminle ilgili 41. maddesi uyarınca başvuru sahibi Aysel Sağır ve diğer altı kişiye 3.000’er avro manevi tazminat ve toplamda 4.677,80 avro yargılama masrafı ödemesine karar verdi.
AİHM gerekçeli kararında, örgütlenme özgürlüğünün ulusal ve etnik azınlıklar da dahil olmak üzere azınlıklara mensup kişiler için özellikle önemli olduğuna dikkat çekerek, Yunanistan’ın İskeçe İli Türk Kadınları Kültür Derneği’nin isminin kamu düzenini tehdit ettiğine dair hiçbir somut kanıt sunamadığını ve derneğin isminin “Türk” kimliğini ifade etmesinin demokratik topluma tehdit olarak değerlendirilemeyeceğini kaydetti.
AİHM, Ekim 2007’de Meriç İli Azınlık Gençleri Derneği, Mart 2008’de de İskeçe Türk Birliği ve Rodop İli Türk Kadınları Kültür Derneği ile ilgili kararlarının ardından İskeçe İli Türk Kadınları Kültür Derneği ile ilgili kararıyla dördüncü kez Yunanistan’ın Batı Trakya Türk toplumunun örgütlenme özgürlüğünü ihlal ettiğine hükmetti.
DAVA 15 YILDIR SÜRÜYOR
İskeçe’de yaşayan Yunanistan vatandaşı 7 yetişkin kadın 2010’da İskeçe İli Türk Kadınları Kültür Derneği’nin tescili için İskeçe Asliye Mahkemesi başvuruda bulunmuş ancak mahkeme derneğin isminin “Türk” kelimesi içermesi ve bu durumun “yanıltıcı izlenim yaratabileceği” gerekçesiyle tescil talebini reddetmişti. 2014’te Trakya Temyiz Mahkemesi, 2017’de de Yunan Yargıtayı başvuru sahiplerinin temyiz taleplerini reddetmişti. İç hukuk yollarını tüketen başvuru sahipleri, Sözleşme’nin 11. maddesine (toplantı ve örgütlenme özgürlüğü) dayanarak derneklerinin tescil edilmemesinden dolayı Yunanistan’a karşı AİHM’de dava açmışlardı.
BATI TRAKYA TÜRKLERİ MEMNUN
Konuyla ilgili olarak Avrupa Batı Trakya Türk Federasyonu (ABTTF) Başkanı Halit Habip Oğlu, “AİHM, İskeçe İli Türk Kadınları Kültür Derneği davasında, kapatılan İskeçe Türk Birliği ile kaydedilmeyen Rodop İli Türk Kadınları Kültür Derneği ve Meriç İli Azınlık Gençleri Derneği ile ilgili verdiği kararlardaki aynı gerekçelerle ülkemiz Yunanistan’ı yine mahkûm etmiştir. Ülkemizin AİHM’nin bu son kararı ile toplumumuzun Türk kimliğini inkâr etmeyi sürdürmesi mümkün değildir. AİHM’nin derneklerimizle ilgili bundan önceki üç kararını uygulamamak için her yolu deneyen, 17 yılı aşkın süredir başını kuma gömerek uluslararası hukuku hiçe sayan ülkemizin artık sığınacak bahanesi kalmamıştır. Ülkemizi artık daha fazla vakit kaybetmeden AİHM’nin derneklerimizle ilgili tüm kararlarını tam ve etkili şekilde uygulamaya, toplumumuzun Türk kimliğini tanımaya çağırıyoruz.” açıklamasında bulundu.
DIŞİŞLERİ’NDEN İLK TEPKİ
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli de AİHM’in kararını sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımla memnuniyetini ifade etti.
Öncü Keçeli, açıklamasında şu ifadelere yer verdi;
"Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin İskeçe ili Türk Kadınları Kültür Derneği'ne ilişkin dava hakkında 24 Haziran 2025 tarihinde açıkladığı kararı memnuniyetle karşılıyoruz. Bu karar, Batı Trakya Türk azınlığının temel hak ve özgürlüklerini kullanmasının engellendiğini bir kez daha açıkça ortaya koymuştur. Benzer bir konuda dördüncü kez mahkum olan Yunanistan'ın, Batı Trakya Türk azınlığı sivil toplum kuruluşlarının isimlerini ayrım yapmadan tescil etmesini ve bu çerçevede AİHM kararlarının uygulanmasına imkan sağlayacak düzenlemeleri daha fazla vakit kaybetmeden yapmasını bekliyoruz"